Emtia piyasaları, haf­talık artış ve düşüş haberleriyle çalka­lanıyor. Bir hafta tarım em­tialarında yükselişe şahit­lik ederken, bir sonraki hafta petrol öne çıkıyor. Bakır her daim 2023’ün yükselen yıldı­zı olmaya adayken; altın “gü­venli liman”lığından taviz vermiyor.

Emtia piyasalarındaki dal­galanmayı 2006 yılından bu yana emtia tarafında hazine yönetimi yapan ekonomist Haluk İzzet Mutlu’ya sorduk. Emtia uzmanı Mutlu, mevcut durumu “ana havuzu yöneten balinaların çok sevdiği puslu hava” olarak nitelendirdi:

“Laf cambazlığı yapmadan net bir şey söyleyeceğim. Mev­cutta kaotik bir durum var. Pi­yasalarda bozulma var. Es­kiden emtia piyasasında ko­relasyonlar vardı. Örenğin altında dolar endeksi ya da Japon yeni gibi korelasyonlar vardı. Artık böyle bir durum yok.”

“Sistemi şöyle özetleyelim. En üstte 10-12 büyük banka var. Bunlar likidite sağlayıcı­lar. Onların altında da en aşa­ğıdaki küçük yatırımcıya ka­dar inen ulusal, bölgesel ban­kacılık sistemi var. Ana havuz düşünelim. İşte şu anda ana havuzu yöneten balinaların çok sevdiği bir puslu hava var.”

“Belirli bir trend belirli za­manlarda artıyor. Dünyanın neresinde bir emtia ürününe ilgi varsa, balinalar yüzünü he­men oraya çeviriyor. Pozisyon artmaya başlayınca, balinalar da hemen ona dönüp oynuyor­lar.”

“İşte bu yüzden de kısa va­dede tahmin yapmak ya da trade yapmak, zar atmak gibi bir şey. Aslında olay tamamen pozisyon takibine döndü. Ör­nek nisan ayında altın fiyatları 1970 dolara kadar gitti, sonra 2070 dolara çıkarıldı.”

İşte bu noktada puslu ha­vanın ne zaman sona ereceği­ni soruyorum. “Haziran, kri­tik bir ay” diyen Mutlu şöyle devam etti: “Amerika Merkez Bankası (Fed) faizde sabit ka­lacak. Avrupa Merkez Bankası (ECB) 1-2 tane daha artışı yap­tıktan sonra, oturup bakaca­ğız resesyon ne kadar yaşana­cak diye… Şahsen ben ABD’de derin bir resesyon beklemiyo­rum. Öyle olunca, Çin ekono­misini de olumlu etkileyecek­tir. Resesyon olursa, emtiada tarımdan metale her ürünün fiyatı düşer.”

Ekonomist Haluk İzzet Mutlu, yatırımcıya emtia tahminlerini şöyle sıraladı: “Yılın ilk yarısı bitmeden bakır, demir çelik ve nikelde yukarı hareket görürüz. Ama uzun vadede altın, gümüş, platin ve buğdayda yukarı yönde ivme bekliyorum. Platindeki bir yükseliş, rodyum ve nikeli de tetikler, bu iki ürün de yukarı ivme gösterir.”

Ekonomist Haluk İzzet Mutlu’ya göre, petrol rafinerilerinin bakım dönemi yaklaşıyor. “Normalde rafineriler 3 ay tam zamanlı çalışır, 1 ay bakıma alınır” diyen Mutlu şöyle devam etti: “Bu tabi, 3 ay bitti, hemen bakıma alalım durumu değil. Ama genelde durum böyledir. Ve rafinerilerin bakım dönemi geliyor. İşte bu noktada petrol talebi karşılanabilecek mi? Arz dengelenmezse, petrolde değil ama petrol ürünlerinde artış olur. Benzin, dizel, uçak yakıtı… Önümüz yaz. Uçuşlar artacak. Fiyatlar etkilenebilir.”

Emtia piyasasındaki oynaklık geçen hafta yükseldi; fiyatlardaki dalga boyu yükseldi ve ürün bazlı ayrışmalar arttı. Çin’de ekonomik aktivitenin yeniden yavaşlama eğilimine girebileceğine yönelik endişeler emtia piyasasını aşağı yönlü etkiledi. Altın yüzde 1.4 ve gümüş yüzde 2.5 değer kazanırken; paladyum yüzde 0.7 ve platin yüzde 1.4 değer kaybetti. Çin’in fiziksel talebinin zayıflamasıyla bakır fiyatları düştü. Geçen hafta Brent petrol yüzde 6.2 ve doğalgaz da yüzde 11.3 değer kaybetti. Petroldeki düşüşte Çin’den gelen zayıf ekonomik veriler etkili oldu.

Tarım emtiaları geçen hafta pozitif seyretti. Para piyasalarında Fed'in yıl sonuna kadar 50 baz puan faiz indirimi yapabileceğine ilişkin fiyatlamalarla tarım emtiaları yükseldi. Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 4.2, mısır yüzde 2.1, soya fasulyesi yüzde 1.2 ve pirinç yüzde 3.9 artış kaydetti. Intercontinental Exchange'de (ICE) pamuk yüzde 4, kahve yüzde 1.1 ve kakao yüzde 0.1 değer kazanırken, şeker yüzde 3.2 değer kaybetti.

Kaynak: Dünya ( Emre ERGÜL)